Czym jest efekt białego fartucha?
Nadciśnienie białego fartucha, bardziej znane jako efekt białego fartucha, jest zjawiskiem, w którym ludzie wykazują podwyższony poziom ciśnienia krwi w warunkach klinicznych, chociaż nie wykazują go w innych warunkach. Uważa się, że zjawisko to spowodowane jest niepokojem podczas wizyty w gabinecie lekarskim. Istnieje też zjawisko z goła odwrotne – nadciśnienie maskowane lub ukryte. Termin „maskowane nadciśnienie” może być użyty do opisania kontrastującego zjawiska, w którym ciśnienie krwi pacjenta jest powyżej normalnego zakresu podczas codziennego życia, chociaż nie przekracza ono normalnego zakresu, gdy pacjent przebywa w gabinecie lekarskim.
W celu odróżnienia osób z nadciśnieniem białego fartucha od osób z przewlekłym nadciśnieniem stosuje się ambulatoryjne monitorowanie ciśnienia krwi i samodzielny pomiar za pomocą domowego ciśnieniomierza. Wartości ambulatoryjne w ciągu dnia, pomimo uwzględnienia stresów dnia codziennego, podejmowanych podczas codziennej rutyny pacjenta, nadal są podatne na wpływ wielu zmiennych, takich jak aktywność fizyczna i ilość snu. Ostatnio coraz większą popularność zyskuje zastosowanie wzorców oddychania jako techniki identyfikacji efektu białego fartucha. W badaniu przeprowadzonym tą metodą na próbie ponad 400 pacjentów, 38% miało nadciśnienie, 43% nadciśnienie białego fartucha, 2% nadciśnienie maskowane, a 15% trwałe nadciśnienie. Nawet pacjenci przyjmujący leki na przewlekłe nadciśnienie tętnicze, którzy mają normalne ciśnienie w domu, mogą wykazywać nadciśnienie białego fartucha w gabinecie czy przychodni medycznej.
W chwili obecnej trwa debata dotycząca tego, czy wykonalne byłoby leczenie nadciśnienia białego fartucha, ponieważ wciąż nie ma rozstrzygających dowodów na to, że tymczasowy wzrost ciśnienia krwi podczas wizyt w przychodni ma negatywny wpływ na zdrowie. Ponieważ jednak u większości ludzi z tym problemem w przeciągu kilku lat dochodzi do rozwoju nadciśnienia tętniczego a ryzyko chorób serca jest w tej grupie większe niż wśród ogółu populacji, rozpoznania powyższego nie należy lekceważyć. Wykrycie efektu białego fartucha powinno stanowić sygnał ostrzegawczy skłaniający do zmiany trybu życia i częstszej kontroli ciśnienia krwi. Wielu lekarzy uważa, że pacjenci z nadciśnieniem białego fartucha nie wymagają terapii farmakologicznej, ponieważ może to prowadzić do niedociśnienia.
Znaczący wpływ na samopoczucie pacjenta w gabinecie ma sposób, w jaki personel medyczny się do niego odnosi. Empatyczne, niekrępujące podejście może pomóc pacjentowi zachować poczucie bezpieczeństwa na tyle, że wykonany w trakcie wizyty pomiar ciśnienia tętniczego będzie wiarygodny. Lekarze coraz częściej próbują stworzyć pacjentom przyjazne środowisko, rezygnując z białych fartuchów na rzecz kolorowych lub wzorzystych – wywołujących pozytywne emocje.